Mieszko I i początki państwa polskiego
Historia Gniezna sięga epoki kamienia łupanego, kiedy to na Górze Lecha istniała prehistoryczna osada. W tym samym miejscu w latach 940 – 941 powstał gród słowiański, który pod panowaniem Mieszka I został znacząco rozbudowany. To właśnie za czasów pierwszego historycznego władcy Polski, gród w Gnieźnie zyskał na znaczeniu. W tym czasie Gniezno było cały czas rozbudowywane stając się centralnym ośrodkiem nowo powstałego państwa polskiego. To właśnie Gniezno określane jest jako miejsce, w którym Mieszko I przyjął chrzest, co było równoznaczne z schrystianizowaniem państwa Polan. Przypuszcza się, że miało to miejsce w Wielką Sobotę w 966 roku.
W roku 1000 miało miejsce przełomowe wydarzenie – mowa tu o Zjeździe Gnieźnieńskim, podczas którego przybyły do miasta cesarz Otton III ogłosił utworzenie w Gnieźnie metropolii kościelnej. W Gnieźnie odbywały się koronacje pierwszych królów Polski – Bolesława Chrobrego i Mieszka II Lamberta w 1025 roku oraz Bolesława II Szczodrego w 1076 roku.
Czasy czeskie i odbudowa
Gniezno jest określane pierwszą stolicą Polski, ponieważ pełniło tę funkcję do momentu najazdu czeskiego księcia Brzetysława I w 1038 roku, kiedy gród został doszczętnie zniszczony. Ówczesny król Polski Kazimierz Odnowiciel zdecydował o przeniesieniu stolicy państwa do Krakowa.
Dla Gniezna lepsze czasy nadeszły wraz z rządami księcia wielkopolskiego Władysława Odonica, który dążył do odbudowy ośrodka i lokacji miasta na prawie niemieckim. Ponowne koronacje królów Polski w Gnieźnie miały miejsce w 1295 roku i 1300 roku, kiedy to kolejno Przemysł II i Wacław II Czeski zostali koronowani przez Arcybiskupa Gnieźnieńskiego Jakuba Świnkę.
Zabory i współczesność
Po rozbiorach Rzeczpospolitej Gniezno znalazło się w zaborze pruskim. Dochodziło do zrywów niepodległościowych na terenie miasta w postaci trzech powstań wielkopolskich. Czasy II wojny światowej obfitowały w liczne wysiedlenia lokalnej ludności, a także zniszczenia najważniejszych historycznych budowli Gniezna. W 1947 roku miasto zostało odznaczone Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski.
Z historią Gniezna związane są najważniejsze wydarzenia z dziejów Polski. To właśnie to miasto jest uznawane za pierwszą stolicę i kolebkę polskości. W Gnieźnie powstały pierwsze struktury kościelne na ziemiach polskich i doszło najprawdopodobniej do chrztu pierwszego władcy Polski. Gniezno jako miasto jest często pomijane, mimo że było ono nierozłącznie związane z naszym krajem, stanowiąc przez wiele lat najważniejszy ośrodek na terenach państwa polskiego.